Vergeet niet dat je stof en as bent. Een handjevol Zwollenaren bezoekt op As-woensdag de kerk om deze eeuwenoude woorden te horen. Er hoort ook een gebaar bij. Met houtskool tekent de voorganger een kruisje op ieders voorhoofd. Een symbool van inkeer ter voorbereiding op de 40-dagen voor Pasen.
Stof en as? Midden in het hedendaagse Zwolle lijkt dat zoiets als vloeken in de kerk. Zeker zijn die woorden confronterend. Dit is een ritueel voor mensen met lef. Het herinnert je bij leven aan wat er na je dood van je overblijft. Iets wat je eigenlijk niet wilt weten. In het besef dat we niet meer zijn dan stof.
Deze dag haalt mij uit mijn ritme. Niet werken aan het volgende project of die nieuwe opdracht. Want wat haalt het uit? Uiteindelijk blijft er niets anders over van ons bestaan dan stof. Alle grote plannen die we maken in ons leven zijn deel van het theater waarvan wij zelf denken de hoofdrolspeler te zijn. Door de eeuwen heen proberen spirituele bronnen en filosofen ons duidelijk te maken dat zelfrelativering een groot goed is.
Ook in een van boeken van wijsheid uit de bijbel wordt deze waarheid geclaimd. De schrijver van het boek Prediker zegt niet voor niets:’Het bestaan is leeg en vluchtig en je zwoegt en zwoegt onder de zon, dus geniet op elke dag.’
Dat ons bestaan, onze plannen, carrière en ambities dus niet zoveel voorstellen is confronterend. Want waar doe je het dan allemaal om. Tegelijk is de gedachte ook heel bevrijdend. Of je nu gelooft of niet.
In Zwolle zijn veel mensen bezig met ‘iets maken van het leven’. Het is een continu streven naar het worden van een betere versie van jezelf. Dat eist veel van ons. Ook om je misschien wel net even iets beter voor te doen dan dat je eigenlijk bent. As-woensdag is de dag bij uitstek om daar eens bij stil te staan. Wat zou er gebeuren als wij als mensen dat nu voor een dag eens niet deden; proberen ons beter voor te doen dan dat we eigenlijk zijn. Een samenleving waarin we elkaars twijfels en onzekerheden zouden zien. Dat we ons niet groot hoeven te houden. Dat we er mogen zijn om wie we zijn.
As op je voorhoofd maakt je vies. Maar ik voel geen noodzaak om het weg te vegen.
Vrede en allegoeds,
Mark
