‘Is het erg als je even niet de beste versie van jezelf bent?’ Ik vroeg het mij af toen ik laatst door de boekhandel van der Velde in de Broere liep. Schappen vol met boeken over hoe je het allemaal beter zou kunnen doen. Al met een klein schaamtegevoel stapte ik binnen. Want een beetje belezen hoort er toch bij, maar het laatste boek dat ik tot mij heb genomen is alweer even geleden.
Beloftes van een succesvoller leven, gezonder, sportiever, effectiever en slanker komen zo naar je toe. Als je maar hard genoeg je best doet en flink wat wil veranderen aan jezelf dan is er misschien nog ‘iets van te maken’. Het is een collectieve zoektocht naar een gelukkiger leven.
Ik ben opgegroeid met het lied ‘Alles kan een mens gelukkig maken’. Henk Westbroek schreef naar eigen zeggen in een kwartiertje de tekst van een van de meest bekende nummers van de Nederlandse popmuziek. Wanneer ik in Zwolle de straat op zou gaan met de vraag ‘ben je gelukkig’, denk ik dat veel mensen deze vraag met een volmondig ja zullen beantwoorden. Zwolle is prachtig! Een schitterende binnenstad, mooie grachten en een rijk cultureel leven. Mooie spullen in overvloed. We hebben het goed met elkaar. Volgens de laatste cijfers van het World Happiness Report horen we bij de vijf meest gelukkige landen ter wereld.
Toch is het lied dat gezongen is door René Froger door de tijd heen actueel gebleven.
‘Een eigen huis, een plek onder de zon, en altijd iemand in de buurt, die van me houden kon. Toch wou ik dat ik net iets vaker, iets vaker simpelweg gelukkig was.’
We blijven, ruim dertig jaar na het uitkomen van het lied, er op hopen dat we steeds iets gelukkiger kunnen worden. En hoewel de cijfers zeggen dat we gelukkig zouden moeten zijn gaat dit niet op voor talloze mensen in onze stad. Een eigen huis is voor veel starters onhaalbaar. En iemand in de buurt die van je houden kan is een droom voor velen. Het gevoel van eenzaamheid is constant aanwezig. Onze cultuur vertelt ons dat we gelukkig móeten zijn. Doodvermoeid.
De Vlaamse psycholoog Dirk de Wachter schreef in 2019 een boek met de titel ‘de kunst van het ongelukkig zijn’. Met daarin een vurig pleidooi om niet bezig te zijn met een focus op geluk, maar op zingeving en verbinding. Hij adviseert zijn lezers om – af en toe ook ongelukkig te durven zijn.
Die zoektocht naar geluk is van alle tijden. In de meest beroemde toespraak van Jezus, ‘de Bergrede’ zet Jezus ook ons beeld van geluk op scherp. Gelukkig ben je… wanneer je verdriet hebt. Wanneer je de minste probeert te zijn, als je voor een ander opkomt.
Het zijn niet de dingen waar we naar verlangen en waarvan we denken dat deze ons gelukkig maken. Nee, geluk zit in de zorg voor een ander. Naast iemand staan die verdriet heeft. Troosten. Van betekenis zijn voor de ander. In die vorm van zingeving en verbinding vinden we voldoening in een levensvorm die verder gaat dan geluk. De bijbel noemt dit vrede.
Pinksteren komt er aan. De Geest van God die traditioneel zichtbaar wordt gemaakt in de figuur van een duif geeft vrede. Laten we voor Zwollenaren hopen op iets minder geluk maar meer vrede in het leven met Pinksteren.
Mark Schippers
